Wszyscy skończymy za paywallem

mnie

Wszyscy skończymy za paywallem

Wóz albo przewóz. Od dziś wszystkie treści papierowej „Gazety Wyborczej” są dostępne w internecie, za opłatą. Trzymam kciuki, ale z zastrzeżeniami.

Od dawna mówi się, że nie ma innej drogi. Nie można w nieskończoność rozdawać za darmo produkty czyjejś pracy, za którą trzeba przecież autorów wynagrodzić. Brak opłat za treści w sieci miały rekompensować wpływy z internetowych reklam, ale okazały się zbyt małe, by utrzymać przyzwoitą redakcję.

„Gazeta Wyborcza” zdecydowała się pójść drogą przetartą już m.in. przez „New York Timesa” i „The Financial Times”. Drogą, którą dotąd, niestety, mało której gazecie czy czasopismu udało się dojść do celu. Czytelnicy niechętnie płacą za lekturę w internecie.

Decydenci Agory, wydawcy „Gazety Wyborczej”, świetnie o tym wiedzą. Kolejny rok trwa przecież eksperyment z udostępnianiem co bardziej wartościowych artykułów za opłatą w ramach systemu Piano. Decydując się na abonament Piano, dostawaliśmy w tym egzotycznym pakiecie oprócz śmietanki tekstów z „Wyborczej” dostęp do innych tytułów, które niekoniecznie nas interesowały, vide „Super Express”. Zysk był dzielony między wydawców i zarządzającą Piano słowacką spółkę. Oficjalnie wszyscy udawali, że jest świetnie, nieoficjalnie – zyski Agory na tym interesie były, jeśli wierzyć kuluarowym przeciekom od koleżanek i kolegów z Czerskiej, żałośnie wręcz mikre.

Dzisiejszy krok był zatem nieunikniony. Agora notabene mocno się z nim spóźniła. Gdy już zapadła decyzja o zamykaniu treści za paywallem – czyli murem opłat – należało to było zrobić od razu, jak dziś, na własną rękę, a nie wchodzić w alianse tyleż kosztowne, co kontrowersyjne (świadomość, że opłacając Piano, wspiera się nie tylko „Wyborczą”, ale i brukowiec, nie nastraja upojnie, oględnie rzecz ujmując). Obecna zmiana status quo ma charakter wymuszony – trzeba zaryzykować rzucenie się na głęboką wodę, bo alternatywą jest dogorywanie na mieliznie.

„Gazeta Wyborcza” radzi sobie coraz gorzej. Tak jak inne światowe dzienniki, podgryzane przez internet, z roku na rok sprzedaje się słabiej. To się przekłada na mniejsze wpływy, a co za tym idzie – na niższą jakość, bo zwalnia się kolejnych doświadczonych dziennikarzy. Słabsze teksty z kolei implikują jeszcze słabszą sprzedaż i tak oto gazeta wpada w spiralę, czy może raczej korkociąg, z którego bardzo trudno się wyrwać przed ostatecznym upadkiem.

Mam nadzieję, że „Wyborcza” nie podzieli losu wielu innych ambitnych dzienników informacyjnych, które albo już zniknęły z rynku, albo właśnie dogorywają. Bo choć to już nie jest, niestety, ta sama gazeta co przed laty, to nadal można w niej znaleźć niemało dobrych, ważnych tekstów. Rozmowy z ludźmi, którzy potrafią nam powiedzieć o dzisiejszym – i jutrzejszym – świecie coś istotnego. Realnie pomocne materiały interwencyjne. Publicystykę takich autorów, jak Orliński, Varga, Orbitowski.

Trzymam zatem za „Wyborczą” mocno kciuki, ale mam też oczekiwania. Absolutnie nie wolno dalej osłabiać redakcji ani schlebiać złym gustom w nadziei na popularność. To droga donikąd. Podbijanie sprzedaży tanią okładkową sensacją jest nie tylko obraźliwe dla wiernych czytelników, ale i na dłuższą metę samobójcze, nawet gdy początkowo bilans wydaje się korzystny. Widać to zresztą wyraźnie po kondycji rodzimych tygodników opinii.

A główne media Agory w sieci miewają ze zrozumieniem tego kłopoty. Gazeta.pl, choć za paywallem nie zniknie i, co podkreślają obie strony, nie jest internetowym ramieniem „Gazety Wyborczej” (tę rolę pełni wyborcza.pl), powinna jednak unikać zagrywek, które stronie Agory zwyczajnie nie przystoją. Zwłaszcza że część materiałów na gazeta.pl i wyborcza.pl jest wspólna, i nie można się od związanych z tym skojarzeń odciąć grubą kreską. Odwiedzając gazeta.pl, coraz częściej czuję się schizofrenicznie. Z jednej strony wciąż mogę tam znaleźć sporo wartościowych dziennikarskich materiałów, a nawet tak fantastyczną, wręcz bezcenną inicjatywę, jak relacja na żywo z wydarzeń na ukraińskim Majdanie. Z drugiej strony, gdy jedni autorzy gazeta.pl ze zrozumieniem, troską i empatią nagłaśniają dramat naszych przyjaciów zza Buga, inni bez żenady szczują na Rosjan (przy czym „Rosjanami” są chyba dla tych orłów wszyscy rosyjskojęzyczni mieszkańcy krajów na Wschód od Polski), wyśmiewając ich w szowinistycznym duchu godnym najgorszych gadzinówek.

To się dzieje regularnie, w formie publikacji zdjęć, mających na celu wykazać głupotę i prymitywizm Rosjan, co z kolei nam, wspaniałym, lepszym rasowo Polakom, ma pozwolić poczuć się lepiej.

Jest dla mnie zwyczajnie niepojęte, jak zarząd Agory, a także redakcja „Wyborczej” – formalnie

nieodpowiadającej za gazeta.pl, ale przecież zezwalająca na publikowanie tam swoich materiałów – może na takie łajdactwo przymykać oko. Bo to nie jest epizod. To regularna seria. Cała wieloletnia praca wielu mądrych ludzi z redakcji „Gazety”, starających się, mimo trudnej historii, zasypywać rowy między naszymi narodami, idzie na marne, bo jacyś cynicy postanowili odgrzebać te resentymenty i utrwalać w czytelnikach pogardę dla innych nacji. A wszystko po to, by było więcej klików.

Ja rozumiem, że kliki są dla portali ważne. Że to się przekłada na reklamy. Niech więc gazeta.pl publikuje zabawne zdjęcia słodkich kotków i fotorelacje z balang, za przeproszeniem, „gwiazd” znanych z tego, że są znane. To w końcu strona otwarta, muszą z czegoś żyć i utrzymywać autorów bardziej wartościowych treści. Ale nie za pomocą tak niskich, obrzydliwych zagrywek.

Wyborcza.pl trzyma oczywiście nieporównywalnie wyższy poziom. To w końcu oficjalna strona „Gazety Wyborczej”. Niestety, nawet i tam zdarza mi się – przyznaję, na szczęście, rzadko – trafić na materiały, których obecność w takim miejscu trudno wyjaśnić czymś innym niż dywersją chochlika i krytyczną awarią wewnętrznego kompasu redaktora prowadzącego. Oto przykład niestosowności, która oburzyła mnie bodaj najmocniej:

To jest poetyka brukowca. Ludzką, bardzo osobistą tragedię dwóch kobiet potraktowano jako główną sensację dnia. „Porywał, bił, gwałcił – znamy szczegóły dramatu dziewczyn z Cleveland” – takim tytułem mógłby zachęcać do lektury „Fakt”. Jeszcze tylko trzech wykrzykników zabrakło. W podpisie też, bez zażenowania, konkretna zachęta, by klikać dalej: „Bicie i gwałty, niewola w łańcuchach i linach, liczne ciąże i poronienia – poznajemy coraz więcej szczegółów koszmaru”.

Redakcja nie widziała też niczego niestosownego w publikacji twarzy i nazwisk ofiar, mimo że to jest przecież jawna pornografia przemocy.

Mam nadzieję, że od teraz, gdy „Gazeta Wyborcza” będzie pobierać za swe treści w internecie opłaty, takich wpadek na wyborcza.pl już nie będziemy oglądać. Że redaktorzy będą się pilnować bardziej. Bo tu chodzi nie tylko o pryncypia. Także o to, że nikt niepłaci za szlam, który zalewa nas za darmo wszędzie wokół. Po to się sięga po portfel i kupuje bilet do dobrego klubu, by mieć gwarancję, że nikt tam na nas nie zwymiotuje.

Bardzo kibicuję. Szczerze. Gdy już wylałem swe żale i obawy, czas, by podkreślić, że to nie złośliwości, ale uwagi płynące z sympatii. Kolejny już rok opłacam abonament w Piano – właśnie dla materiałów na wyborcza.pl. I właśnie wyborcza.pl jest w komputerze, na którym piszę te słowa, stroną startową przeglądarki. Bardzo nie chciałbym, aby to się zmieniło.

O nowych zasadach czytania „Gazety Wyborczej” w sieci przeczytasz tutaj. Na zachętę: dzięsieć pierwszych materiałów w miesiącu gratis.